مشاهیر مشهد چه کسانی هستند ؟
شهر مشهد , مشاهیر مشهد ، نام مشاهیر مشهدی ، چهره های ماندگار مشهد ، حکیم ابوالقاسم فردوسی، حکیم ارد بزرگ . خواجه نظام الملک توسی . اردبزرگ مشهدی . دانشمندان مشهد . مشاهیر معروف شهر مشهد . مشاهیر استان خراسان رضوی . Mashhad . مشهد مقدس , ,دیدنی های مشهد
مشاهیر مشهد چه کسانی هستند ؟
شهر مشهد , مشاهیر مشهد ، نام مشاهیر مشهدی ، چهره های ماندگار مشهد ، حکیم ابوالقاسم فردوسی، حکیم ارد بزرگ . خواجه نظام الملک توسی . اردبزرگ مشهدی . دانشمندان مشهد . مشاهیر معروف شهر مشهد . مشاهیر استان خراسان رضوی . Mashhad . مشهد مقدس , ,دیدنی های مشهداسدی طوسی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
| تولد | اواخر قرن چهارم ح ۳۹۰ هجری توس |
| مرگ | ۴۶۵ هجری |
| مدفن | مقبره الشعرای تبریز |
| سبک | حماسی سرای |
| ملیت | ایرانی |
| دوره | قرن پنجم هجری |
| پیشه | شاعر |
| آثار | گرشاسب‌نامه فرهنگ لغات یا لغت فُرس |
ابونصر علی بن احمد اسدی طوسی شاعر ایرانی قرن پنجم هجری و سرایندهٔ اثر حماسی گرشاسپ‌نامه است. وی در سال ۴۶۵ هجری در گذشت. مقبره وی در تبریز است.
اسدی از چند جهت دیگر هم در تاریخ ادبیات ایران حائز اهمیت است: کهن‌ترین دستنویس فارسی که به دست آمده‌است به خط اسدی طوسی‌است. علاوه بر این وی نخستین واژه‌نامهٔ فارسی را (بنا بر آنچه امروز ما رسیده‌است) به نام لغت فرس تدوین کرد.
فهرست مندرجات[نهفتن] |
آثار و افکار اسدی
اسدی به داستان‌سرایی گرائیده و به نظم داستان‌هایی که از بسیاری جهات به شاهنامه فردوسی نزدیک است، پرداخته است. شعرهای اسدی به واسطه تناسب و حسن استعمال، جلوه خاصی یافته و به تشبیه و مجازهای تازه و صنایع لفظی و معنوی مشحون است. اسدی طوسی از علمای لغت بوده و در این فن استاد بوده و بسیاری از دیوان‌های گذشتگان را به دقت و ژرف‌نگری خوانده و لغات کمیاب را به دست آورده و گاهی همان کلمات را در اشعار خود به کار برده و بدین سبب در گرشاسب‌نامه بسیاری از لغات فارسی که حتی در اشعار قرن پنجم و ششم هم کمتر استعمال شده است، دیده می‌شود. آوردن این لغات اگرچه نظر به حفظ زبان، شایسته تحسین و یکی از دلایل برتری این منظومه است اما تا حدی به فصاحت و رواج آن آسیب رسانده است. بهترین گواه، آن است که شاهنامه فردوسی که چندین برابر منظومه اسدی است از این کلمات کمتر دارد، با این‌که عنایت فردوسی به نگهداری زبان بیشتر بوده است.
گرشاسب‌نامه
موضوع این کتاب، داستان پهلوانی است به نام گرشاسب که برحسب روایات نریمان، نیای رستم بوده و در هند و سایر ممالک رزم‌ها کرده و نامآور شده است. این کتاب در تاریخ ۴۵۸ هجری قمری یعنی ۵۸ سال پس از اختتام شاهنامه فردوسی به انجام رسیده است. گرشاسب‌نامه از روی گرشاسب‌نامه‌ای که ابوالمؤید بلخی شاعر و نویسنده قرن چهارم به نثر آورده است، اقتباس شده و ظاهرأ جزو داستان‌های شاهنامه ابومنصوری هم بوده است. گرشاسب‌نامه منظوم با اصل داستان اختلاف چندانی ندارد و اسدی تغییری در آن اعمال ننموده است.
فرهنگ لغات یا لغت فُرس
اسدی در تألیف این کتاب خدمتی در خور ستایش به زبان فارسی کرده و علاوه بر ضبط و تعریف لغات، به ذکر نام و شعرهای پیش‌گامان مانند ابوشکور بلخی، شهید بلخی و رودکی نیز پرداخته است. واژه‌نامه اسدی به جهت دقت و صحت تفسیر، بهترین واژه‌نامه و نیز قدیمی‌ترین فرهنگ موجود در زبان فارسی است.
آثار
صاحب مجمع‌الفصحا چهار قصیده مناظره را به نام اسدی توسی مشتمل بر مناظره آسمان و زمین - شب و روز - مغ و مسلمان - نیزه و کمان، ضبط کرده است. گرشاسب‌نامه و لغت فرس از آثار بزرگ این شاعر دانشمند است. در زیر، چند بیت از گرشاسب‌نامه به نام «در وصف دختر کورنگ‌شاه و آمدن جمشید نزد وی» درج می‌شود:
| جم اندیشه از دل فراموش کرد | سه جام می از دست او نوش کرد | |
| ز دادار پس یادکردن گرفت | به آهستگی رأی خوردن گرفت | |
| به جم گفت: می دوست داری مگر | که چیزی جز از می نخواهی دگر؟ | |
| جمش گفت: دشمن ندارمش نیز | شکیبد دلم گر نیابمش نیز | |
| به اندازه به، هرکه او می‌خورد | که چون خورد افزون، بکاهد خرد | |
| عروسی است می، شادی آیین او | که باید خرد داد کابین او | |
| ز دل برکشد می، تف درد و تاب | چنان چون بخار زمین، آفتاب | |
| دل تیره را روشنایی می است | که را کوفت می، مومیایی می است | |
| به رادی کشد زفت، بدمرد را | کند سرخ رخساره زرد را | |
| به خاموش، چیره‌زبانی دهد | به فرتوت، زور جوانی دهد | |
| خورش را گوارش، می افزون کند | ز دل درد و انده بیرون کند | |
| خورش نِه بر ِمیهمان، گونه گون | مگویش از این کم خور و زآن فزون | |
| اگرچه بود میزبان خوش‌زبان | پزشکی نه نغز آید از میزبان |
منابع
- خالقی مطلق، جلال. «گردشی در گرشاسپ‌نامه (بخش ۱)».
- صفا، ذبیح‌الله. تاریخ ادبیات ایران ج۱ (خلاصهٔ جلد اول و دوم تاریخ ادبیات در ایران). چاپ بیستم، تهران: ققنوس، ۱۳۸۱.
- لغت‌نامه دهخدا
پیوند به بیرون
محمدتقی بهار
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
- برای دیگر کاربردها بهار (ابهام‌زدایی) را ببینید.
 |
|
| تولد | ۱۲ ربیع‌الاول، ۱۳۰۴ ه. ق. ۱۷ آذر، ۱۲۶۵ ۸ دسامبر، ۱۸۸۶ مشهد، ایران |
| مرگ | ۱ اردیبهشت ۱۳۳۰ (۶۴ سال) ۲۲ آوریل، ۱۹۵۱ تهران، ایران |
| مدفن | گورستان ظهیرالدوله |
| زمینه فعالیت | شاعر، روزنامه نگار، ادیب، مورخ و سیاست‌مدار |
محمدتقی بهار (۱۷ آذر ۱۲۶۵ تا ۱ اردیبهشت ۱۳۳۰)، ملقب به ملک‌الشعرا شاعر، روزنامه‌نگار، ادیب، تاریخ‌نویس، و سیاست‌مدار ایرانی بود.
فهرست مندرجات |
در دوران مشروطه و اواخر قاجاریه
محمدتقی در مشهد به دنیا آمد. او فرزند میرزا محمدکاظم صبوری بود که قبل از وی لقب ملک‌الشعرا داشت. پس از مرگ صبوری در سال ۱۳۲۲ ه. ق. منصب وی و لقب ملک‌اشعرا به دستور مظفرالدین شاه قاجار به محمدتقی هجده‌ساله رسید. در دوران استبداد صغیر در سال ۱۳۲۸ ه. ق. بهار به مشروطه‌طلبان خراسان پیوست و در انتشار روزنامهٔ خراسان با آنان همکاری کرد. وی شعرهایی را در این روزنامه چاپ می‌کرد، از جمله شعر معروف «کار ایران با خداست» با مطلع «با شَهِ ایران ز آزادی سخن گفتن خطاست». این روند تا فتح تهران در ۱ رجب ۱۳۲۷ ه. ق. (۲۸ سرطان ۱۲۸۸) به‌دست مشروطه‌طلبان و استعفای محمدعلی شاه ادامه یافت.
پس از فتح تهران، بهار نویسندگی را نیز شروع کرد و اولین مقالات سیاسی و اجتماعی‌اش در طوس با امضای «م. بهار» و بعضی از مقالاتش نیز بدون امضا در حبل‌المتین چاپ کلکته منتشر شد.
بهار در ۱۳۲۸ ه. ق. در مشهد روزنامهٔ نوبهار را که نظرات حزب دموکرات را که در همان سال راه‌اندازی شده بود منتشر می‌کرد، تأسیس کرد. بهار هم‌زمان به عضویت کمیتهٔ ایالتی این حزب انتخاب شد. به‌گفتهٔ خود بهار، در روزنامهٔ نوبهار (و بعد از آن تازه‌بهار)، برنامه‌اش «مخالفت با بقای قوای روسیه در ایران و مخاصمه با سیاست آن دولت بود». نوبهار به‌دستور کنسول روسیه توقیف شد و بهار بلافاصله روزنامهٔ جدیدش تازه‌بهار را منتشر کرد. اما تازه‌بهار هم در محرم ۱۳۳۰ ه. ق. به‌دستور وثوق‌الدوله وزیر خارجهٔ وقت تعطیل شد. بهار و نه نفر از اعضای حزب دموکرات را نیز دست‌گیر کرده و به تهران فرستاندند.
یک سال بعد ملک‌اشعرا دوباره به مشهد برگشت و با اجازهٔ نیرالدوله والی خراسان دوباره روزنامهٔ نوبهار را راه‌اندازی کرد. ولی به‌علت محدودیت‌های سیاسی این بار در زمینهٔ مسائل اجتماعی، اخلاقی، و دینی می‌نوشت. بهار یک سال در نوبهار کار کرد و پس از آن، تقریباً هم‌زمان با آغاز جنگ جهانی اول، به نمایندگی دورهٔ سوم مجلس شورای ملی، از درجز و کلات و سرخس، انتخاب شد. نوبهار مجدداً از طرف کنسولگری‌های روسیه و بریتانیا توقیف شد و بهار از راه روسیه به تهران رفت.
در تهران اعتبارنامهٔ بهار برای وکالت مجلس با مخالفت روبرو شد ولی پس از شش ماه بالاخره قبول شد. بهار روزنامهٔ نوبهار را این بار در تهران دوباره راه‌اندازی کرد که بعد از ماجراهایی مجدداً توقیف شد و بهار به خراسان تبعید شد.
پس از انقلاب روسیه و شکوفایی مجدد احزاب در ایران، بهار دوباره به تهران برگشت و دوسال پیاپی نیز به عضویت کمیتهٔ مرکزی حزب دموکرات انتخاب شد. در این دو سال بهار انجمن ادبی دانشکده و مجله‌ٔ ادبی‌ای با همین نام دایر کرد و نوبهار را نیز مجدداً برای مدتی راه انداخت. طبق گفتهٔ خود وی، در این دوران به این نتیجه رسید که باید به‌جای روش‌های قبلی‌اش، به ایجاد یک دولت مقتدر مرکزی کمک کند. در این باره، بهار می‌نویسد: «نه به جنگلی‌ها عقیده داشته‌ام نه با خیابانی همراه و هم‌سلیقه بوده‌ام و نه با قیام کلنل محمدتقی خان (به آن طریق) موافقت داشته‌ام».
با ظهور سردار سپه (رضاشاه پهلوی بعدی) و وعدهٔ جمهوری‌اش، بهار با سردار سپه همراه شد ولی پس از مدتی «سر و کلهٔ دیکتاتوری عظیمی را از پشت پرده» دید و انتقاد از دولت سردار سپه را شروع کرد. بهار از قول سردار سپه (پس از روی گرداندن بهار از وی) می‌نویسد: «من ملک را خیلی دوست داشته‌ام ولی خود او نخواست از من استفاده کند».
در دوران رضاشاه
با باز شدن مجلس پنجم که بهار در آن نمایندهٔ ترشیز است، فرار احمدشاه، و فرمانروایی کامل سردار سپه بر ایران، بهار به مخالفت‌های خود ادامه می‌دهد (و از جمله در ۹ آبان ۱۳۰۴ رأی مخالف می‌دهد). در نتیجه به مجلس مؤسسان که اکثر نمایندگان مجلس پنجم در آن عضوند دعوت نمی‌شود. در مجلس ششم بهار برای آخرین بار و این بار از تهران به نمایندگی انتخاب شد و با پایان این دوره از زندگی سیاسی کناره‌گیری می‌کند.
از ۱۳۰۵ تا ۱۳۲۰ بهار دوبار زندانی می‌شود و یک بار نیز به مدت یک سال به اصفهان تبعید می‌شود. در همین درگیری‌ها دیوان اشعارش که در چاپخانهٔ مجلس چاپ شده بود ولی توزیع نشده بود توسط شهربانی ضبط می‌شود و بعد از شهریور ۱۳۲۰ از ۲۸۰ صفحهٔ اولیه تنها ۱۴۰ صفحه پیدا می‌شود. کارهای دیگر بهار نیز، غیر از تاریخ سیستان، مجمل التواریخ، سبک‌شناسی، و چند کتاب درسی، در انبار وزارت فرهنگ مفقود یا «مندرس» می‌شود. وی در ۱۳۲۳ پس از کنار رفتن رضاشاه پهلوی کتاب تاریخ مختصر احزاب سیاسی را چاپ کرد و در آن به انحلال سلسله قاجار و روی کار آمدن رضاشاه پرداخت.
در دورهٔ محمدرضا شاه پهلوی
پس از رضا شاه، با آغاز حکومت محمدرضا شاه پهلوی دوره‌ای کوتاه مردم ایران زندگی سیاسی نسبتاً آزادانه‌ای را تجربه کردند. این دوره، دوره شکل گیری و فعالیت و تحرک مجدد انجمن‌ها و تشکل‌های فرهنگی و هنری بود.
انجمن ادبی ایران مجدداً در سال ۱۳۲۰ ش. به ریاست ادیب السلطنه سمیعی و با یاری ملک الشعرای بهار و جمعی از شاعران و نویسندگان پا گرفت.عمارت فرهنگستان ایران در اختیار این جمع قرار گرفت و هر هفته در آن جلسه بر گزار می‌شد. در این جلسات شاعران و نویسندگان آثار خود را می‌خواندند و در بارهٔ آن‌ها بحث و گفت و گو می‌کردند.در همین انجمن طرح‌هایی برای تالیف کتاب لغت نامه، داستان و سناریو تهیه شد که در حد طرح ماند.
در همین سال ملک الشعرای بهار جمعیت ایرانی هوادار صلح را بنیان نهاد، و قصیدهٔ معروف جغد جنگ را بر پیشانی این جمعیت نشاند. روزنامه مصلحت به مدیریت احمد لنکرانی نیز نشریه این جمعیت بود، جمعیتی که بسیاری از شاعران و نویسندگان در آن فعال بودند.
در دوران محمدرضا شاه پهلوی در ۱۳۲۵ شمسی بهار مدتی وزیر فرهنگ شد.
آثار
تالیفات
- چهار خطابه
- یادگار زریران
- احوال فردوسی
- زندگانی مانی
- دستور پنج استاد
- شعر در ایران
- تاریخ تطور شعر فارسی
- دیوان اشعار
- سبک شناسی
- تاریخ مختصر احزاب سیاسی
- نیرنگ سیاه سیاه یا کنیزان سفید (رمان)
- تربیت نااهل (نمایشنامه)
تصحیح‌ها
- تاریخ سیستان
- رساله نفس
- مجمل التواریخ و القصص
- منتخب جوامع الحکایات و لوانع الروایات عوفی
- تاریخ بلعمی (که پس از درگذشت او توسط محمد پروین گنابادی تکمیل و چاپ شد)
- شاهنامه فردوسی
منابع
این مقاله شامل بخش‌هایی به قلم محمدتقی بهار (درگذشته در ۱ اردیبهشت ۱۳۳۰) است. حقوق معنوی آن بخش‌ها برای محمدتقی بهار محفوظ است.
- بهار، محمدتقی. تاریخ مختصر احزاب سیاسی. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی، ۱۳۵۷، صص الف تا یج.
- سپانلو، محمدعلی. بهار. چاپ اول، تهران: طرح نو، ۱۳۷۴.
- مصاحب، غلامحسین (سرپرست). دایرةالمعارف فارسی. چاپ سوم، تهران: امیرکبیر، کتابهای جیبی، ۱۳۸۱، صص ۴۷۵ و ۴۷۶.
- ایرج سعادتمند توندری. ترشیز ۱ - (نگاهی به تاریخ و جغرافیای شهرستان کاشمر). چاپ اول، مشهد: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی ضریح آفتاب، ۱۳۸۴، ۹۶۴-۲۴۹-۰۵۵-۰، ۲۹۶.
پیوند به‌بیرون
- سایت رسمی ملک الشعراء بهار
- آخرین روزهای محمدتقی بهار به روایت پسرش
- کتاب «تاریخ احزاب سیاسی ایران» نوشته ملک الشعراء بهار
- گزیده دیوان اشعار ملک الشعرای بهار در فرمت PDF
عماد خراسانی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
عماد خراسانی (۱۳۰۰ - ۲۸ بهمن ۱۳۸۲) شاعر غزل‌سرا و قصیده‌سرا
عماد خراسانی با نام اصلی عمادالدین حسین برقعی در بهار سال ۱۳۰۰ در شهر مشهد به دنیا آمد گفته می‌شود تخلص عماد خراسانی را فریدون مشیری برای او انتخاب کرده بود و قبل از آن با تخلص «شاهین» یا «شاخص» شعر می‌نوشته است.
شعر «عهد کردم که دگر می‌نخورم در همه عمر/به‌جز از امشب و فرداشب و شبهای دگر» وی جنبهٔ ضرب‌المثل گرفته است و آواز ویگن با شعر «ای دل بلا، ای دل بلا، ای دل بلایی» او معروف است.
وی عاقبت در صبح روز شنبه ۲۸ بهمن ۱۳۸۲ در تهران در سن ۸۲ سالگی درگذشت
پیوند به بیرون
غلامحسین یوسفی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
| تولد | ۱۳۰۶ مشهد |
| مرگ | ۱۴ آذر ۱۳۶۹ تهران |
| آرامگاه | حرم امام رضا مشهد |
| زمینه فعالیت | زبان و ادبیات فارسی |
| ملیت |  ایران |
دکتر غلامحسین یوسفی (۱۳۰۶ مشهد - ۱۴ آذر ۱۳۶۹ تهران) نویسنده، مترجم، استاد دانشگاه، و پژوهشگر برجستهٔ ادبیات فارسی است.
فهرست مندرجات |
کتاب شناسی
تالیف
- تمرین فارسی برای کلاس اول دبستان
- فرخی سیستانی : بحثی در شرح احوال و روزگار و شعر او
- ابومسلم , سردار خراسان
- نامه اهل خراسان
- دیداری با اهل قلم
- برگ‌هایی در آغوش باد
- کاغذ زر
- روان های روشن
- چشمه روشن
تصحیح
- قابوسنامه
- قابوسنامه ی درسی
- التصفیه فی احوال المتصوفه
- لطائف الحکمه ارموی
- گزیده قابوسنامه
- بوستان سعدی - وی این کتاب تصحیح‌شده را در سال ۱۳۵۹ شمسی به چاپ رسانید.[۱]
- ملخص لغات خطیب کرمانی
- گلستان سعدی - وی این کتاب تصحیح‌شده را در سال ۱۳۶۸ شمسی به چاپ رسانید.[۲]
- تصحیح و توضیح غزل‌های سعدی
ترجمه
- داستان من و شعر از نزار قبانی
- اما من شما را دوست می‌داشتم ژیلبر سسبرون
- اسنان دوستی در اسلام از مارسل بوازار
- شیوه‌های نقد ادبی از دیوید دیچز
- برگزیده‌ای از اشعار عربی معاصر از دکتر مصطفی بدوی
- چشم اندازی از ادبیات و هنر از ر ه ولک و دیگران
پانوشته‌ها
منابع
- سعدی، مصلح بن عبدالله. غزل‌های سعدی، تصحیح و توضیح: یوسفی، دکتر غلامحسین، انتشارات سخن، تهران، ۱۳۸۵. ISBN: ۹۶۷-۳۷۲-۱۷۳-۶
نورالدین زرین‌کلک
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نورالدین زرین‌کلک، نویسنده و نگارگر کتاب کودک،فیلم‌ساز انیمیشن، مشهور به پدر انیمیشن ایران او رییس آسیفا (انجمن بین المللی فیلمهای انیمیشن) است .
 |
|
| تولد | ۲۰ فروردین ۱۳۱۶ مشهد |
| زمینه فعالیت | فیلم‌ساز انیمیشن |
| صفحه در وب‌گاه IMDb | |
فهرست مندرجات[نهفتن] |
زندگی
نورالدین زرین‌کلک در ۲۰ فروردین ۱۳۱۶ در مشهد به‌دنیا آمد. مادرش امینه بانو اهل باکو و پدرش میرزا محمدخان اهل همدان بود. از طرف پدر، نوادهٔ میرزا تقی خان، معروف به "مدیر" بنیانگذار آموزش نوین در همدان است. میرزا تقی‌خان همرزم مرحوم رشدیه در تبریز بود و اولین مدرسهٔ مختلط (دخترانه و پسرانه) را تأسیس کرد. هم او بود که نام "زرین کلک" را برای خاندان خود برگزید.
تحصیلات
- ۱۳۴۱، دکتراى داروسازى (دانشگاه تهران)
- ۱۹۷۲، کارگردانى انیمیشن (آکادمى سلطنتى بلژیک)
- ۱۹۷۵، فیلم عروسکى (استودیو ییرژى ترنکا)
آثار
فیلم
- ۱۳۴۹، وظیفهٔ اول (بلژیک)
- ۱۳۵۰، زمین بازى بابوش (بلژیک)
- ۱۳۵۱، فیلیپو و قطارى از هنگ کنگ (بلژیک)
- ۱۳۵۲، تداعى
- ۱۳۵۲، اتل متل
- ۱۳۵۳، راهى به همسایه
- ۱۳۵۴، دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه
- ۱۳۵۵، امیر حمزه دلدار و گور دلگیر
- ۱۳۶۱، چشم تنگ دنیادار
- ۱۳۶۵، ابر قدرت‌ها
- ۱۹۸۷-۱۹۹۱ ، سند باد،(هالیوود، ناتمام)
- ۱۹۹۹، مسکو
- ۱۳۷۸، هویت
- ۱۳۷۸، پود
- ۱۳۸۶، شازده کوچولو
- ۱۳۸۶، در سازمات ملل (دردست تولید)
کتاب و کاریکاتور
- ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۰، کاریکاتور و تصویرسازى براى روزنامه‌ها و مجلات
- ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۸، کتاب‌هاى درسى ابتدائى (اول تا چهارم)
- ۱۳۴۲، چهارراه تمدن‌ها (بخش ایران)
- ۱۳۴۴، افسانهٔ سیمرغ
- ۱۳۴۶، امیرحمزه صاحب قران و مهتر نسیم عیار
- ۱۳۴۷، کلاغ‌ها
- ۱۳۵۱، زال و سیمرغ
- ۱۳۵۲، قصه گل قالى
- ۱۳۵۲، قصه کرم ابریشم
- ۱۳۵۳، نوروزها و بادبادک‌ها
- ۱۳۵۳، کورش شاه
- ۱۳۵۳، وقتى که من بچه بودم
- ۱۳۵۴، زال و رودابه
- ۱۳۵۵، افسانه‌هاى آسیائى
- ۱۳۶۱، اگر مى‌توانستم
- ۱۳۶۵، آ اول الفباست
- ۱۳۶۸، کارخانهٔ همه کاره
- ۱۳۷۴، از آب‌ها
- 1386، قضیه فیل و فنجان
سایر فعالیت‌های هنری
- از ۱۹۷۱ (۱۳۴۹)، عضو انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن (آسیفا).
- از ۱۳۵۱، عضو هیئت داوران فستیوال‌ها و جشنواره‌های ملی و بین‌المللی انیمیشن و تصویرسازی.
- ۱۳۵۳، موسس و مدرس اولین مدرسه انیمیشن ایران.
- ۱۳۵۶، موسس و مدرس دانشکدهٔ انیمیشن (دانشگاه فارابی).
- ۱۳۵۶، بنیانگذار انجمن فیلمسازان انیمیشن ایران (آسیفاایران).
- از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰ (میلادی)، عضو هیئت مدیرهٔ انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن (آسیفا).
- از۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ (میلادی)، رئیس انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن (آسیفاى بین‌الملل).
جوایز
- ۱۳۴۸، کتاب برگزیده سالشورای کتاب کودک ایران براى کتاب افسانه سیمرغ.
- ۱۳۴۹، نشان بهترین کتاب سال یونسکوى ایران براى کتاب کلاغ‌ها.
- ۱۹۷۰، نشان بهترین کتاب سال یونسکو (توکیو/ژاپن) براى کتاب کلاغ‌ها.
- ۱۹۷۱، سیب طلائى بى ینال براتیسلاوا (چک اسلواکی) براى کتاب کلاغ‌ها.
- ۱۹۷۱، جایزه براى مدارس انیمیشن فستیوال بین المللى فیلم آنسى (فرانسه) براى فیلم وظیفه اول.
- ۱۹۷۱، جایزه کلوتید کوپى/ فستیوال ملى فیلم بلژیک براى فیلم وظیفه اول.
- ۱۳۵۴، نشان کتاب برگزیده سال (شورای کتاب کودک ایران) براى کتاب وقتى که من بچه بودم.
- ۱۹۷۵، دیپلم افتخار فستیوال بین المللى فیلم سان فرانسیسکو (آمریکا) براى فیلم تداعى.
- ۱۹۷۶، جایزه بهترین سناریو فستیوال بین المللى فیلم سالونیکى (یونان) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، لوح افتخار فستیوال بین المللى فیلم شیکاگو (آمریکا) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، جایزه نقره فستیوال بین المللى فیلم انیمیشن پرتقالبرای فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، لوح سپاس فستیوال بین المللى فیلم قاهره (مصر) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، جایزه بهترین سناریو فستیوال بین المللى اوبرهاوزن (آلمان) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۶، دیپلم افتخار فستیوال بین المللى فیلم پاریس (فرانسه) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه.
- ۱۹۷۸، دیپلم افتخار فستیوال بین المللى فیلم جیفونى (ایتالیا) براى فیلم امیر حمزه دلدار و گور دلگیر.
- دیپلم افتخار هانس کریستین آندرسن براى کوشش‌هاى عمرانه در تصویر سازی کتاب کودک.
- ۱۹۸۷، لوح تقدیر نمایشگاه کتاب بولونیا (ایتالیا) براى کتاب آ اول الفباست.
- ۱۳۶۸، جایزه ویژه هیات داوران جشنواره تهران براى فیلم ابر قدرت‌ها.
- ۱۳۷۸، جایزه ویژه هیات داوران بى ینال بین المللى کتاب تهران براى کتاب ملا نصرالدین.
- ۲۰۰۰، جایزه موزه ایلوستراسیون توکیو (ژاپن) براى کتاب ملا نصرالدین.
- ۲۰۰۰، عنوان جواهر قرن (بیستم) از فستیوال بین المللى فیلم آنسى (فرانسه) براى فیلم دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه.
منابع
- «جادوی نقش‌های متحرک! (درباره نورالدین زرین کلک)». روزنامه ایران. ۱۸ خرداد ۸۳.سال دهم ۲۸۱۵، ۹.
- آرش نصیری. «تهران تازه پوست ترکانده بود (گفت‌و گو با نورالدین زرین کلک- پدر انیمیشن ایران)». روزنامه همشهری. ۱۴ اسفند ۸۲. ۳۳۲۵، ۱۵.
- «مصطفی عزیزی، مدیرعامل انجمن آسیفای ایران اعلام کرد: زرین کلک را بهترین انیماتورهای جهان انتخاب کردند». خبرگزاری مهر. ۲۳ بهمن ۸۲.
- گزارش تصویری مراسم بزرگداشت نورالدین زرین‌کلک. خبرگزاری مهر. بازدید در تاریخ ۲۳ خرداد ۸۶.
- زرین‌کلک نوع دیگری از تصویرگری را در ایران رقم زد. خبرگزاری مهر. بازدید در تاریخ ۲۳ خرداد ۸۶.
- مهم‌ترین ویژگی زرین‌کلک تصویرگری حماسه‌های شاهنامه برای کودکان است. خبرگزاری مهر. بازدید در تاریخ ۲۳ خرداد ۸۶.
- تقدیر از پدر انیمیشن ایران در موزهٔ امام علی. خبرگزاری مهر. بازدید در تاریخ ۲۳ خرداد ۸۶.